موضوع: "گزارش"
1. کثرت واژه های دخیل در سور مکی و مدنی و علت یابی آن (بررسی میزان و تعداد واژگان دخیل در سور مکی و مدنی، مثلا با توجه به اینکه ربیون و ربانی که طبق نظر برخی جزء واژه های دخیل هستند در مدینه نازل شده اند. بررسی آماری و ریشه یابی)
2. بررسی فضای نزول آیات مربوط به حجیت خبر واحد (در صورت حجیت خبر واحد و اثبات آن با توجه به آیات قرآن، در ترتیب نزول آیات توجه شود که چه مساله فرهنگی اجتماعی و یا سیاسی باعث شده است که این آیات نازل شود (غیر از سبب نزول)؛ به بیان دیگر علت اینکه خداوند در مکه یا مدینه امر به قبول خبر واحد کرده است چه بوده است؟)
3. محتوای تحدی قرآن (در بحث تحدی و اعجاز قرآن آیا می توان گفت که تحدی در قرآن با توجه به عبارات مختلف در هر مورد متناسب با وجهی از اعجاز است؟ مثلا در تحدی به یک سوره وجهی در نظر است که همه سور دارند از جمله فصاحت و بلاغت و در تحدی به ده سوره به وجهی که حداقل یا حداکثر در ده سوره دیده می شود. در تحدی به کل قرآن مثلا به وجه عدم اختلاف البته اگر بتوانیم عدم اختلاف را به عنوان وجهی از وجوه اعجاز بنامیم. در اخبار از غیب و سایر وجوه نیز این مساله تبین گردد.)
4. اعجاز علمی قرآن در روایات اهل بیت علیهم السلام (بررسی موردی نیز می تواند صورت گیرد، مثلا روایات پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، امام علی علیه السلام، امام رضا علیه السلام، امام صادق علیه السلام و…)
5. نگاهی دوباره به اعجاز علمی قرآن (اعجاز علمی قرآن از نوع اعجاز در محتوا و معارف است. همچنین می تواند از نوع اعجاز در هماهنگی ایات باشد یعنی هیچ یک از آیات علمی قرآن با یکدیگر اختلافی ندارند؛ علاوه بر هماهنگی با تما علوم قطعی کشف شده توسط بشر تاکنون. فصاحت و بلاغت در این آیات نیز رعایت شده است یعنی اعجاز لفظی هم دارند، اعجاز علمی می توان از نوع اعجاز بیان اخبار غیبی قرآن باشد چرا که در آن به نوعی غیب گویی نموده است. آیا می توان به جای اعجاز علمی شگفتی های علمی را مطرح کرد؟ آیا مطالب علمی قرآن می توانند به عنوان نشانه ای بر نبوت پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم باشند بدون اعجاز؟ همانند کتب پیامبران پیشین علیهم السلام).
6. ویژگی های سور مکی و مدنی ( در باب ویژگی های مذکور اغلب به ذکر برخی موارد کلی بسنده می شود در حالیکه به نظر می رسد این موارد کامل نیستند به عبارت صحیح تر «دقیق» نمی باشند؛ مثلا در سور مدنی از منافقین سخن گفته شده است در حالی که در سوره عنکبوت مکی نیز از آنها سخن گفته شده است؛ یا از علایم سور مکی وجود قصص انبیای قبلی است در حالی که در سوره حج آیات 43 و 44 نیز به این موضوع پرداخته اند هرچند بسیار جزئی (وَإِن یُکَذِّبُوکَ فَقَدْ کَذَّبَتْ قَبْلَهُمْ قَوْمُ نُوحٍ وَعَادٌ وَثَمُودُ وَقَوْمُ إِبْرَاهِیمَ وَقَوْمُ لُوطٍ وَأَصْحَابُ مَدْیَنَ وَکُذِّبَ مُوسَی فَأَمْلَیْتُ لِلْکَافِرِینَ ثُمَّ أَخَذْتُهُمْ فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ) البته برخی از علما به ذکر استثناء ها اشاره کرده اند از جمله یا ایها الناس در همه سور مکی وجود دارد و در سور مدنی نیست جز در سوره حج؛ یا در باب قصص انبیاء سور بقره و آل عمران را در مستثنیات آورده اند. فرضیه رد نظریه های قبلی در باره علایم سور مکی و مدنی است و تعیین علایم جدید بر اساس محتوا؛ که باید بر اساس تفسیرهایی عمیقی چون المیزان و تسنیم مکی و مدنی بودن سور و راه های شناخت آنها مورد توجه اکید قرار گیرد و علایم جدیدی به صورت قطعی؛ و غیر قطعی تبیین گردد. عنوان پیشنهادی: الف: علایم شناخت سور مکی و مدنی ب: نگرشی دوباره به علایم شناخت سور مکی و مدنی ج: علایم شناخت سور مکی و مدنی از ادعا تا و اقعیت د: عنوان پیشنهادی پس از مطرح کردن فرضیه و تبیین نتیجه بر اساس نتیجه حاصل ارائه گردد: مثلا محتوا تنها راه تعیین مکی و مدنی بودن سور)
7. اعجاز علمی انبیاء (آیا عبارت های ذکر شده از انبیاء علیهم السلام می توانند به عنوان اعجاز علمی الهی مطرح شوند؛ مثلا عبارت زیر بر گرفته از سخنان حضرت یوسف علیه السلام: قَالَ تَزْرَعُونَ سَبْعَ سِنِینَ دَأَبًا فَمَا حَصَدتُّمْ فَذَرُوهُ فِی سُنبُلِهِ إِلاَّ قَلِیلًا مِّمَّا تَأْکُلُونَ (یوسف: 47)
8. ارتباط جاودانگی قرآن با اعجاز علمی
9. بررسی سیر تاریخی و جغرافیایی اعجاز علمی قرآن (با توجه به قرون متعدد و کتب تفسیری، این مساله می توان در زمان حکومت های مختلف سیاسی مختلف مورد تحلیل قرار گیرد همچنین از نگاه جغرافیایی و مناطق مختلف بلاد و کشورها)
10. اعراب چگونه سیر تطور جنین را در آیات قرآن درک می کردند؟ (وهمچنین سایر موضوعات پزشکی قرآن را و همچنین موضوعات مانند اذا البحار سجرت و…)
11. وجوه واژه صلاة در قرآن (نقد و بررسی وجوهی که در باره صلاة در کتب وجوه و نظایر آمده است سایر واژه های قابل بررسی: کتاب، قول و… ).
12. نظایر واژه خویشاوند در قرآن (رحم، اقرباء، نسب، صهر، عشیرة، اهل، آل، رهط، قوم، عترت و… )
13. نظایر امر، قول، قضا، و شأن با توجه به المیزان 170/17 ذیل آیه انما امره اذا اراد شیئا ان یقول له کن فیکون
14. صفات اخلاقی حیوانات در روایات (مثلا للکلب عشر خصال، اکثر عمله السکوت؛ می توان موضوع را در قرآن هم مورد بررسی قرار داد از طریق معنا شناسی)
15. بررسی علوم تجربی در زمان نزول قرآن (در شبه جزیره عربستان برای تحلیل دقیق تر علوم تجربی در قرآن کریم)
16. عصمت ملائکه (بررسی عصمت فطرس که در ماجرای تولد امام حسین علیه السلام به آن اشاره شده است.آیا ملائکه معصوم هستند؟ بررسی آیات قرآن در این زمینه.بررسی روایات در این زمینه، فرضیه: برخی ملائکه می توانند اشتباه کنند و فقط ملائکه ای معصومند که جزء ملکوتیان هستند).
17. انسان از دیدگاه شیطان در قرآن
18. انسان سالم از دیدگاه قرآن (بررسی شاخصه ها از دیدگاه قرآن، انسان سالم از دیدگاه روایات)
19. شاخصه های تمدن در قرآن (تمدن های قرآن مورد بررسی و شاخصه های تمدن های قرآن مورد بررسی قرار گیرد. چه تمدن های مثبت و چه تمدن های منفی)
20. بررسی تطبیقی اعمال مومنان و کفار در قرآن ( بویژه در مواردی که در کنار هم ذکر شده اند مثلا والذین کفروا اعمالهم کسراب بقیعة یحسبه… )
21. چرایی نامگذاری اقوام به صورت موردی به عنوان نمونه اصحاب کهف و الرقیم (چرایی نامگذاری و اینکه آیا رقیم ارتباطی به ورقکم هذه در آیه مزبور دارد؟ )
22. جمع آوری و سند یابی احادیثی که حضرت امام خمینی رحمة الله علیه و یا مقام معظم رهبری در سخنرانی های عمومی خود به آنها استناد کرده اند یا احادیث مورد استفاده شهید مطهری در سخنرانی های عمومی ( مانند کتب امالی، بیشتر به صورت کتاب مفید است نه رساله یا پایان نامه، همچنین ماده اولیه سخنرانی می توانند باشند، البته بررسی موردی آنها می تواند موضوع مقاله نیز باشد مثلا حدید تجدید سده ای دین در کتاب ده گفتار شهید مطهری)
23. راه های تثبیت نعمت ها در قرآن و روایات (مثلا بالاستکانة تثبت النعم )
24.ویژگی های یک معلم خوب از دیدگاه قرآن و روایات ( بررسی شاخصه ها)
25. سیستم دفاع روح در برابر گناهان (سیستم دفاعی بدن از طریق گلبول های قرمز خون است حال سیستم دفاع روح در مقابل گناهان چه مکانیسمی دارد؟)
26. اعمال شیطان در عالم نیت
27. عوامل خروج از امت محمد صلی الله علیه و آله و سلم (چه اموری انسان را از امت محمد صلی الله علیه و آله و سلم جدا می کند؟ مثلا در روایات داریم: من استخف بالصلاة …… من غش مسلما …. البته معنی خروج ابتدا باید بررسی شود).
28. ویژگی های امام علی علیه السلام در خطبه غدیر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم
29. تاثیر ایمان در کلام (بررسی رفتار شخصیت ها حداقل این فرضیه را ایجاد می کند که افراد با ایمان در سخن گفتن متفاوت از بقیه عمل می کنند)
30. نقش توفیق الهی در کسب علم و نشر آن
31. افتخارات امیر مؤمنان علیه السلام (امام علی علیه السلام در نهج البلاغه به چه چیزی افتخار کرده است؟)
32. تاریخ صدر اسلام در نهج البلاغه (همانند جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، موضوع برای کتاب خوب است.برای رساله زمانی خوب است که به صورت تطبیقی بین سایر کتب تاریخی مورد مطالعه قرار گیرد یا موضوع خاصی استناد دهی گردد)
33. وظیفه عالمان از دیدگاه نهج البلاغه (عالم در نهج البلاغه به چه کسی اطلاق می شود مثلا در عبارت : اگر خداوند از عالمان اقرار نمی گرفت که …. و تبیین وظایف آنها در قبال خود و دیگران و…)
34. آرزوهای امام علی علیه السلام (امام علی علیه السلام در نهج البلاغه و سایر احادیث چه آرزویی کرده است؟)
35. جامعیت نهج البلاغه
36. دلایل ماندگاری نهج البلاغه
37. بررسی و نقد شروح نهج البلاغه (بررسی موردی یک شرح)
38. بررسی و نقد ترجمه های نهج البلاغه (بررسی موردی)
39. سیر تاریخی تدوین کتب پیرامون نهج البلاغه (همانند سیر نگارش های تاریخی قرآن استاد مهدوی راد)
40. التحقیق فی کلمات نهج البلاغه ( همانند کاری که آقای مصطفوی درباره قرآن انجام داده است. اگر چه موارد مشترک زیادی با قرآن دارد ولی همه واژه های نهج البلاغه در قرآن به کار نرفته است و چه بسا برخی واژه های معنای متفاوتی نیز داشته باشد. بررسی مورد اخیر (تفاوت معانی واژه ها) برای رساله یا مقاله خوب است و مورد اول (التحقیق فی کلمات نهج البلاغه) برای کتاب چند جلدی خوب است).
41. رسالت جهانی صحیفه سجادیه
42. تشابه های محتوایی صحیفه با نهج البلاغه (در برخی موارد می تواند بررسی موردی و تطبیقی صورت گیرد مثلا در بحث دعای باران؛ سوال اصلی این است که اگر تفاوتی یافیم تبیین شود که این تفاوت ها از چه مساله ای نشات گرفته است؟ آیا زمان زندگی و شرایط اجتماعی فرهنگی و سیاسی زمان اثر گذاشته است؟ موضوع دیگری یا تبیین دیگری از موضوع: بررسی میزان همراهی امام سجاد و امام علی علیهما السلام با فرهنگ زمانه)
43. صفات بهشتیان و دوزخیان در صحیفه
44. اسباب هدایت در صحیفه سجادیه
45. راه های اصلاح خود در صحیفه سجادیه
46. دوستی و محبت در صحیفه سجادیه
47. ترس و اضطراب و راه درمان آن در صحیفه سجادیه
48. جهاد اکبر در صحیفه سجادیه
49. گذشت و جوانمردی در صحیفه سجادیه
50. راه های کسب رضای خدا در صحیفه سجادیه
51. عمل به وظیفه در صحیفه سجادیه
52. راه های توبه در صحیفه سجادیه
53. راه مقابله با نفوذ شیطان در صحیفه سجادیه
54. الطاف خدا به بندگان در صحیفه سجادیه
55. آزمایش های بشری در صحیفه سجادیه (این موضوع می تواند در سایر روایت ها و قرآن نیز تبیین گردد)
56. اوقات فراغت در صحیفه سجادیه
57. برکت در صحیفه سجادیه
58. وظیفه مسلمان در صحیفه سجادیه
59. وظیفه دانشجو در صحیفه سجادیه
60. روش شناسی تفسیر البیان فی موافقة الحدیث و القرآن علامه طباطبایی
61. روش شناسی تفسیر راغب اصفهانی (منظور مفردات راغب نمی باشد)
62. طنزهای بزرگان (گرد آوری طنزهای شخصیت های مهم مانند شهید مطهری در آثارش مانند داستان مردی که اغلاط قرآن را تصحیح می کرد (مجموعه آثار استاد شهید مطهری، ج27، ص: ) 542 و… موضوع برای کتاب خوب است)/
63. بررسی مبانی طنز در اسلام (براساس آموزه های دین اسلام طنز خوب بر چه مبنایی باید باشد و چه ویژگی هایی داشته باشد)
64. معنا شناسی «مثل» ( با توجه به المیزان ج 17 ص 167 و 168 ذیل آیه بقادر علی ان یخلق ثلهم )
65. معنا شناسی حسنه (با توجه به ایات ربنا اتنا فی الدنیا حسنه و فی الاخره حسنه (پس حسنه هم دنیوی است و هم اخروی) و توجه به ایه الا الموده فی القربی و من یقترف حسنة نزد له ….در سوره شوری )
66. معنا شناسی کلمه ( با توجه به عبارت های انما المسیح کلمه من الله، کلمه لا اله الا الله حصنی فمن دخل حصنی … و سایر ایات و روایات مشابه )
67. مباحث معناشناسی در حوزه روایات (همان مباحثی که در قرآن مورد بررسی قرار می گیرد در روایات نیز قابل بررسی است چه مباحث مبانیی و چه مصادیق مثلا معنا شناسی حسنه )
68. معنا شناسی ملق (با توجه به احادیث : عدة الداعی و نجاح الساعی ؛ ؛ ص81: وَ عَنِ النَّبِیِّ ص لَیْسَ مِنْ أَخْلَاقِ الْمُؤْمِنِ الْمَلَقُ إِلَّا فِی طَلَبِ الْعِلْمِ. الملق بالتحریک: الزیادة فی التودد و الدعاء و التضرع فوق ما ینبغی (ص). و اینکه در مفاتیح الحیاة به معنای تملق گرفته اند)
69. معناشناسی نبأ (با توجه به سایر واژگان هم معنا نظیر استفتاء، افتونی، سوالو . و با توجه به تفاوت تعبیر خواب از سوی عزیز مصر و زندانیان با توجه به تفسیر تسنیم)
70. مراحل اسلام ستیزی آمریکا و اسرائیل (از جمله این مراحل: قرآن سوزی، حمله به کشورهای مسلمان، فیلم توهین به ساحت مقدس پیامبر اسلام ؛ نقد و بررسی پیام مقام معظم رهبری به مناسبت قرآن سوزی آمریکا و اسرائیل که فرمودند: این اقدام کینه توزانه، نه آغاز یک جریان، بلکه یک مرحله از روند طولانی مدتِ اسلام ستیزی به سرکردگی صهیونیسم و رژیم آمریکا است. شهریور 1389)
71. آرزوهای رهبر معظم انقلاب (رهبر معظم انقلاب در سخنرانی های خود چه آرزوهایی کرده است؟ در کتاب نهج البلاغه از دیدگاه رهبر نمونه ای از آن آمده است که ای کاش من می توانستم در یکی از این جلسات بررسی محتوایی نهج البلاغه شرکت کنم و نظر خود را پیرامون موضوعی خاص از آن ارائه دهم و … )
72. بررسی میزان تاثیر تفسیر المیزان در ثبات پایه ها و ارکان انقلاب اسلامی ایران
73. داشتن فرضیه در مباحث تفسیری یعنی همان تفسیر به رای
74. نقد ترجمه تفسیر ( به صورت موردی مثلا تفسیر المیزان یا ترجمه مجمع البیان)
75. تاثیر شرایط سیاسی عصر امام صادق علیه السلام در تفسیر قرآن
76. تفاوت تعابیر فرعون و ملک (تسنیم: هر کس از قبطی ها به حکومت برسد به فرعون تعبیر می شود ولی پادشاهان قبلی را فرعون نمی نامیدند بلکه تعبیر ملک به کار می بردند و لذا تورات فعلی در این زمینه اشتباه کرده است.)
77. بررسی تطبیقی آیات مربوط به عصمت انبیاء علیهم السلام در تفاسیر فریقین (بررسی موردی حضرت ابراهیم علیه السلام یا حضرت یوسف علیه السلام یا انبیای بنی اسرائیل)
78. بررسی تطبیقی آیات مربوط به تشکیل حکوت انبیاء علیهم السلام در قرآن و سایر منابع فریقین و تبیین ویژگی های آن حکومت ها و نحوه تعیین حاکم و….
79. میزان فهم قرآن (آیا ما موظف هستیم همان مقداری از قرآن را درک کنیم که در عصر پیامبر و نزول درک می شد؟ آیا تغییری در روایات در مورد مفهوم آیات (و یا مصداق آنها در مراحل اولیه) در زمان ائمه با مرور زمان بوده است؟ بررسی اهل بیت علیهم السلام در مورد تغییر میزان درک مردم از آیات. این سوالات در بحث ارتباط قرآن و فرهنگ زمانه و پاسخ به برخی شبهات اعجاز علمی مفید است)
80. استخراج قواعد تفسیری از تفسیر اثری (به صورت موردی مثلا تفسیر طبری)
81. استنادات پیامبر به قرآن در خطبه غدیر (تفسیر آیات، تطبیق موارد، شیوه پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم و…)
82. چرایی تکذیب انبیاء علیهم السلام در قرآن ( بررسی دلایل اعتقادی، رفتاری و اخلاقی منکران و تکذیب کنندگان انبیاء علیهم السلام)
83. احتجاج حضرت زینب سلام الله علیها به آیات قرآن پس از شهادت امام حسین علیه السلام (بحار الانوار ج45، ص 133)
84. طول عمر در قرآن و راه های کسب آن در قرآن و روایات
85. بررسی دعاهای ختم و شروع قرآن (بررسی تطبیقی محتوا بین شیعه و اهل تسنن موضوع جداگانه می تواند باشد)
86. ثمرات ایمان و استقامت (ان الذین قالوا ربنا الله ثم استقاموا …. که در یک آیه فلا خوف علیهم آمده و در یک آیه تنزل علیهم الملائکة)
87. اختلاف امت در قرآن و روایات (اصل اختلاف که در روایتی داریم اختلاف امتی رحمة و در آیه ای داریم: و لو شاء الله لجعلهم امة واحدة و لکن یدخل من یشاء فی رحمته (شوری: 8) سایر موارد اختلاف در قرآن و امت واحده بودن نیز تحلیل گردد).
88. باید ها و نباید های نخبگان سیاسی
89. معنا شناسی واژه دعا
90. مدیریت زمان در قرآن و احادیث
91. مقاصد سور و اثر آن در فهم تفسیر (ر.ک. مقاصد السور و اثر ذلک فی فهم التفسیر تالیف شیخ صالح آل شیخ)
92. دیدگاه های جامعه شناختی علامه طباطبایی در المیزان (ر.ک. ترجمه المیزان ج13، ص 109 و 118)
93. نقد و بررسی عرفان های نو ظهور با آیات قرآن (بررسی موردی)
94. بررسی آیات مشابه قرآن (ر.ک. کشف المعانی فی المتشابه من المثانی، بدر الدین بن جماعة)
95. نقدهای علامه طباطبایی بر سبب نزول ها (با توجه به اینکه علامه برای سبب نزول ظاهرا توجه چندانی نکرده و دارای نقشی در تفسیر نمی داند)
96. تأثیر گذاری بر مخاطب (روش ها و موانع و … با توجه به آیات قرآن)
97. چرایی و چگونگی تصدیق کتب آسمانی پیشین در قرآن کریم (ر.ک. تصدیق القرآن الکریم للکتب السماویی و هیمنته علیها تالیف ابراهیم عبدالحمید السلامة)
98. روش جمع روایات متناقض یا تناقض نما در المیزان
99. تفاوت روایات تطبیقی با روایات تفسیری در المیزان (بررسی معیار این انتخاب و تفکیک، برای نمونه ترجمه المیزان ج 13، ص 57)
100. شب و ارزش آن در قرآن
101. احادیث معلل نبوی (علل الاحادیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم)
102. مراد از شوری آب پیروان جمل (خطبه 13 نهج البلاغه: ماءکم زعاق، آیا این عبارت مربوط به بصره است یا مربوط به نحوه خلقت آن افراد؟ چرا شور؟ آب شور یک شهر چگونه باعث ملامت آن افراد می شود؟ مگر ملامت نباید مربوط به کارهای اختیاری باشد؟ معنای صحیح عبارت چیست؟ شارحان نهج البلاغه و سایر محدثان و تحلیل گران تاریخ چگونه این موضوع را تحلیل کرده اند؟)
103. چگونه موانع ما را از هدف اصلی باز می دارد؟ (راه درمان چیست؟ حضرت امام خمینی رحمه الله فرموده اند: مواظب باشید توجه اذکار نماز شما را از محتوا و واقعیت نماز باز ندارد. )
104. معرفی شهدای قرآنی دفاع مقدس (مناسب برای کتاب فرهنگی، ذکر زندگینامه، فعالیت قرآنی، و خاطراتی از زندگی قرآنی شهدای دفاع مقدس)
105. تفاوت های غم و شادی در اسلام و روان شناسی
106. درمان دردها در نهج البلاغه (نهج البلاغه قرآن را درمان دردها معرفی می کند: فیه شفاء المستشفی، در مطلب دیگری دارد: امش بدائک ما مشی بک و…)
107. بایسته های سیاسی دانشگاه ها
108. امنیت و آرامش در قرآن (به عنوان نمونه: والذین امنوا و لم یلبسوا ایمانهم بظلم اولئک لهم الامن)
109. بررسی سندی و محتوایی حدیث: ان شیطانی آمن بیدی (ر.ک.چهل حدیث امام خمینی رحمه الله ص 169)
110. احادیث مالک بن انس از امام صادق علیه السلام (ر.ک. تاریخ عمومی حدیت دکتر معارف ص 122)
111. شیخ فاضل در کلام شیخ طوسی کیست؟ (ر.ک.تاریخ عمومی حدیث دکتر معارف ص 388 و تاریخ حدیث شیعه ص 444)
112. بررسی تاثیر انقلاب اسلامی بر نگارش تفاسیر
113. بررسی چرایی علت عدم حضور برخی صحابه در کربلا (مثلا جابر، ابن عباس، محمد بن حنفیه و…)
114. جایگاه ابوحمزه ثمالی نزد اهل تسنن (ر.ک.تفسیر و مفسران ایت الله معرفت ص 418)
115. نقش اهل بیت علیهم السلام در تفسیر کبیر فخر رازی (تفسیر و مفسران معرفت، ج2، ص 272-294)
116. تفاوت دیدن خدا با دین شیطان (با توجه به آیه شریفه انه یرونهم هو قبیله من حیث ترونهم و آیه لاتدرکه الابصار و هو یدرک الابصار)
117. صفات عذاب در قرآن( عذاب شدید، الیم، مهین، عظیم و… بررسی چگونگی و چرایی آن و تفاوت تعابیر)
118. رابطه بین کوه ها و زلزله (و القی فی الارض رواسی ان تمید بکم)
119. زیبایی های قصه های قرآن (بررسی موردی ؛ مثلا زیبایی های قصه حضرت یوسف علیه السلام؛ ر.ک.جلسه دوم تفسیر آیات الله جوادی آملی در سوره یوسف علیه السلام)
120. بررسی سندی و محتوایی خواسته های امام سجاد علیه السلام در اسارت از یزید ( در برخی منابع خواسته هایی مطرح شده است انند دیدن سر مبارک امام حسین علیه السلام، بازگرداند اموال غارت شده و بازگردادند کسی با اهل بیت علیهم السلام به مدینه ؛ تحلیل شود آیا درست است؟ چگونه امام درخواست کرده است؟ چرا درخواست کرده است؟ چه هدفی از این درخواست مد نظر امام بوده است؟ البته اگر اثبات شود که مطلبی را درخواست کرده است!)
121. بررسی روایات تفسیری امام علی علیه السلام در کتب تفسیری اهل تسنن (بررسی موردی هم مناسب است)
122. تاثیر عقاید کلامی در تفسیر واژه «اب» در قرآن
123. «کلمه» در قرآن و احادیث (با توجه به مصادیقی چون حضرت عیسی علیه السلام؛ ارتباط آیه با آیه لنفد البحر قبل ان تنفد کلمات ربی….)
124. تبیعت از آباء و اجداد در قرآن (چرایی، اندازه، میزان و محدوده سازگاری با اسلام و …)
125. سیره حضرت یعقوب علیه السلام در قرآن
126. تعامل حضرت یعقوب علیه السلام با فرزندان در قرآن
127. رغبت های محمود و مذموم مومنان (ما کن لمومن رغبة تذله)
128. بررسی تطبییقی محتوای ادعیه عرفه امام حسین علیه السلام و امام سجاد علیه السلام.
129. الگو های قرآنی (ان فی رسول الله اسوی حسنه، حضرت ابراهیم علیه السلام، واصبر کما صبر اولوا العزم من الرسل و…)
130. احادیث نقل شده از حضرت زینب علیه السلام.
131. روایات تفسیری مربوط به امام مهدی علیه السلام در صحاح سته
132. روایات تفسیری امام سجاد علیه السلام
133. روش تفسیر امام هادی علیه السلام
134. جریان شناسی تفاسیر روایی (شیعه و سنی به طور مجزا)
135. تضاد طبری با صحیحین در آیات الصفات
136. بررسی دلایل تارخی، فرهنگی و اجتماعی گسترش تفاسیر روایی در قرن 11 و 12
137. تفسیر روایی از نگاه آیت الله جوادی آملی
138. بررسی روایات فضایل اهل بیت علیهم السلام در تفسیر ابن کثیر
139. روایات تفسیری امام حسین علیه السلام
140. بررسی روایات تفسیری در تفسیر القرآن الکریم مصطفی خمینی
141. مطالعه انتقادی روایات مربوط به اهل بیت علیهم السلام در نگاه ابن تیمیه
142. اسرائیلیات در صحیح بخاری
143. رؤیت پروردگار در تفاسیر
144. اجتهادات تفسیر البرهان
145. اجتهادات تفسیر نورالثقلین
146. بررسی روش نقد روایات تفسیری در نمونه
147. روش علامه طباطبایی در تفسیر البیان فی موافقة الحدیث و القرآن
148. موضوعات پیشنهادی پایان نامه موسسه تمهید:
شناخت عوامل زمینه ها و شیوه های تکوین و فرایند فرهنگ پذیری و بررسی آن از منظرقرآن
تعیین مدل ها و شاخص های فرهنگ عمومی مطلوب از منظر قرآن
بررسی جریان ها و کانون های تأثیر گذار از منظر قرآن
مبانی اصلاح ساختار فرهنگی جامعه از منظر قرآن
مدل تبلیغ آرمانی از منظر قرآن
معیارهای اندازه گیری حاکمیت دین درجامعه ازمنظرقرآن
بررسی شیوه های نهادینه کردن ارزشهای دینی از منظر قرآن
بررسی مواجهه قرآن با خرده فرهنگ ها
استخراج سیاست های مطرح شده در قرآن نسبت به حفظ و انتقال انقلاب های ذکر شده از قرآن (پیامبران)
بررسی جایگاه گروه های مرجع(هنر مندان٬ دنشمندان٬ روحاینان و …)از منظر قرآنی
بررسی ارزشها و هنجارهای مطلوب اجتماعی و سیاست های نهادیه کردن آنها از منظر قرآنی
بررسی تأثیر تحزب گرایی در فرهنگ دینی جامعه اسلامی از منظر قرآن
تدوین شاخصهای نظام سیاسی قرآن و مقایسه آن با نظامات دیگر
بررسی آسیبها و چالشهای اقتصادی جامعه از منظر قرآن
بررسی ارزشها و هنجارهای مطلوب اقتصادی از منظر قرآن
دکترین دفاعی قرآن در برابر تهاجم فرهنگی
دکترین قرآن در تعامل جامعه اسلامی با سایر ملل.
مبانی نظری (شامل مبانی معرفتی و اهداف راهبردی حضور دین در عرصه ارتباطات بین الملل) از منظر قرآن
چشم انداز وضع مطلوب نظام فرهنگی جهان و راهبردهای وصول بدان از منظر قرآن
راهبردهای معرفی اسلام در عرصه های بین المللی و آسیب شناسی آن بر اساس قرآن
راهبرد فرهنگی وحدت اسلامی و همکاری با سایر ادیان توحیدی از منظر قرآن
مفهوم شناسی مهندسی فرهنگ از منظر قرآن و نقد دیگرتئوریهای موجود
شناسایی مفاهیم بنیادین فرهنگی و تمدنی اسلام برای بکارگیری در مهندسی فرهنگی جامعه بر اساس قرآن
نظام برنامه ریزی کشور و جایگاه فرهنگ قرآنی در آن
ملاک ارزیابی فرهنگ کشور از منظر قرآنی
تئوری ها و نظریه های جنسیتی و نقد آنها بر اساس قرآن
سیاست های حاکم بر فعالیت های فرهنگی خانواده و و زنان از منظر قرآن
سیاست های نظام در بهداشت روانی، اخلاق و تربیت جنسی بر اساس قرآن
سیاست های جسیتی حاکم بر عرصه اجتماعی بر اساس قرآن
جایگاه مبلغ و فقیه در جامعه از دیدگاه قرآن
وجه اشتراک و تمایز فقیه و مبلغ در قرآن
تعامل پیامبران با مردم در قرآن
تعامل پیامبران با نهاد های فرهنگی
فرایند تبدیل جامعه علم گریز به علم پذیر در قرآن و بررسی نحوه مواجهه قرآن با علم
استخراج اولویت های آموزشی در قرآن و مدل نهادینه کردن این اولویت ها
149. موضوعات پیشنهادی آیت الله علیدوست. (سایت سلسبیل)
150. حقوق اقلیت ها در قرآن
151. گفتگوی حضرت سلیمان با حیوانات (بررسی موردی)
152. آهنگ پذیری قرآن
153. ویژگی فرهنگ جاهلی از دیدگاه قرآن
154. بررسی قصص قرآن به ترتیب نزول (بررسی موردی مثلا حضرت موسی علیه السلام یا …)
155. بررسی آیات مربوط به یهودیان به ترتیب نزول
156. دشمنشناسی در قرآن
157. تفاوت اصحاب ائمه علیهمالسلام (بررسی موردی؛ مثلاً تفاوت عمار با دیگران که چرا عمار ملاک تعیین حق گردید؛ تفاوتهای مالک با کمیل و…)
158. دشمنشناسی در ادعیه (دعای خاصی نیز می تواند محور باشد یا ادعیه نقل شده از یک امام و تحلیل چرایی این ادعیه با توجه به شرایط زمان)
159. تفاوت خوض در آیات با تدبر در آیات که یکی مذموم و دیگری ممدوح است؛ وَإِذَا رَأَیْتَ الَّذِینَ یَخُوضُونَ فِی آیَاتِنَا فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ حَتَّى یَخُوضُواْ فِی حَدِیثٍ غَیْرِهِ (انعام: 68)
160. ابزارهای شیطان برای اغوای مؤمنان در آیات و روایات
161. مراد از سماء در قرآن
162. مراد از ارض در قرآن
163. اسباب تأکید در قرآن (إنّ، أنّ و… با ذکر مصداق و نتایج تفسیری یا بررسی نظرات مفسران)
164. نحوه برخورد پیامبران با شیطان (یا شیطان از دیدگاه انبیاء علیهمالسلام)
165. شیطان از دیدگاه ائمه علیهمالسلام
166. زمینههای اطاعت از شیطان
167. آثار اطاعت از شیطان
168. صفات شیطان در قرآن
169. سیرتاریخی نامگذاری وحی به قرآن (ازجمله کتاب، قرآن، فرقان؛ بررسی به ترتیب تنزیلی و بررسی چرایی و حکمت آن ترتیب)
170. بررسی شیطان در قرآن به ترتیب تنزیلی
171. آیات ولایت در ترتیب تنزیلی
172. آیات حقوق اهلبیت علیهمالسلام در ترتیب تنزیلی
173. آیات فضایل امیر مؤمنان علی علیهالسلام در ترتیب تنزیلی (چه فضیلتی در چه فضایی مطرحشده است؟ چرا؟ آیا آیات از ترتیب خاصی تبعیت میکند؟)
174. آیات مربوط به تحکیم بنیان خانواده در ترتیب تنزیلی
175. آیات مربوط به نحوه تعامل والدین با فرزندان در تفسیر تنزیلی
176. آیا هدف وسیله را توجیه میکند؟ (چرا یوسف برای نگهداشتن بنیامین چنین توجیهی ارائه کرد؛ چرا حضرت ابراهیم علیهالسلام در مقابل ستارهپرستان و ماه و خورشیدپرستان چنین رفتاری نشان داد و درواقع نوعی توجیه بود؟ موارد فوق را چگونه تحلیل میکنیم؟)
177. چرا یوسف علیهالسلام برادر را نزد خود نگه داشت و از پدر و برادران جدا کرد؟
178. نحوه برخورد امام علی علیهالسلام با اهل کتاب
179. روش تفسیر قرآن به قرآن در روایات تفسیری امام علی علیهالسلام ( بررسی تطبیقی بین دیدگاه شیعه و اهل تسنن موضوع دیگری از همین سنخ است).
180. نقش نماز در تحکیم بنیان خانواده
181. نقش نماز در تربیت مذهبی کودکان و نوجوانان
182. جاودانگی قرآن در نگاه امیر مؤمنان علی علیهالسلام
183. جامعیت قرآن در نگاه حضرت علی علیهالسلام.
حيات سياسي و اجتماعي قبيله اشعر در قرن اول هجري
رابطـه اسـلام و يهـوديت در قـرن اول هجـري
اوضاع سياسي، اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و مذهبي اصفهان از فتح اصفهان تا سال 322 هـ
بررسي ديدگاههاي مستشرقين در باب زندگي پيامبر اسلام (ص) در نيمه اول قرن بيستم
روابط اسماعيليان ايران با فاطميان تا آغاز الموت (هـ . ق 487-297)
بررسي وتحليل تفكر عثماني تا پايان امويان
تاريخ سياسي، اقتصادي و اداري ادريسيان
بررسي و تحليل رقابتها و چالشهاي امارت و وزارت در خلافت عباسي از دوره معتصم تا پايان آل بويه بغداد (218-447 ق)
بررسي حيات سياسي ،اجتماعي و فرهنگي بني مزيد حله
بررسي نقش سياسي،اجتماعي و فرهنگي زنان درعصر خلاف بني اميه
بررسي و مقايسه ي كاركرد طبقه دهقانان از عصر خسرو انوشيروان تا پايان دوره ي اموي(132هـ)
بررسي مباني فکري زنادقه از آغاز خلافت عباسي تا پايان قرن سوم
تحليل لايه هاي اجتماعي موالي و دلايل پيوستن آنها به اسلام
رابطه تشيع و تسنن در بغداد در قرن چهارم و پنجم هجري
دولت هاي شيعه در دکن
سياست و حكومت بر اساس شرح نهج البلاغه ابن ابي الحديد
بررسي تطبيقي سيره نبوي در قرآن و منابع تاريخي
تاريخ سياسي، اجتماعي، اقتصادي كرمانشاه از ورود اسلام تا دوره مغول
حيات سياسي، اجتماعي و فرهنگي شيعه در كرمان تا پايان صفويه
بررسي اوضاع سياسي ـ اجتماعي شيعيان افغانستان از فرمانروايي درّانيها تا كودتاي سرخ (1126ـ1357 ش/ 1747ـ1978 م)
نقش مذهب در روابط ايران وعثماني در عهد صفويه از آغاز تا ابتداي سلطنت شاه عباس
تاريخ تشيع كاشان تا صفويه
تاريخ تحولات باميان از ظهور اسلام تا حمله مغول
تشيع درخوزستان از قرن اول تا صفويه
قبيله ي بني نجّار و نقش آن در تاريخ تحولات اسلام تا پايان سال 132 هجري
قبيله ي هَمْدان و نقش آن در تاريخ اسلام و تشيع (قرن اول هجري قمري)
بررسي تحولات سياسي اجتماعي شهر اصفهان در دوره رضاشاه (1320-1304ش/1941-1925م)
امام موسي بن جعفر(ع) و اوضاع سياسي، اجتماعي و فرهنگي زمان وي (183-148ه ق)
تاثير حضور واليان حکومت اسلامي در تحولات خراسان از فتوح تا پايان امويان
بررسي تاريخ تشيع ايل بختياري
بررسي ظهور و سقوط طالبان در افغانستان (2001-1996م)
نقش حوزه علميه نجف در تاريخ تشيع (448-907 ق/1056 -1051م)
تعامل و تقابل مسيحيان با مسلمانان در دوره فتوحات نخستين اسلامي(64-13 ه. ق)
بررسي جايگاه مسيحيت در شبه جزيره عربستان ازآغاز اسلام تا سال چهلم هجري
مصاحبه با «خانم سیده رقیه علوی» معاون فرهنگی حوزه علمیه خواهران استان فارس . متن این گفتوگو به شرح ذیل است:
حضرت خدیجه(س) در استقرار و پیشرفت اسلام چه نقش و تأثیری داشت؟
اولین زنی که پیامبر(ص) را تصدیق کرد.
خدیجه، زنی نمونه در تمام مراحل زندگانی پیامبر اکرم(ص)، به ویژه در مراحل دعوت آن حضرت بود. او، همسری همراه، مهربان و دلسوز برای آن حضرت به شمار میرفت. سالها پیش از بعثت، هنگامی که حضرت محمد(ص) طبق عادت هرساله برای مدتی برای عبادت به کوه حرا میرفت تا خود را آماده دریافت وحی نماید، حضرت خدیجه ضمن همدلی با او، پیوسته او را پشتیبانی میکرد. گاهی با بردن توشه غذا برای آن حضرت، در پایین کوه حرا ایشان را ملاقات میکرد و همچنین هنگامی که آن حضرت در غار حرا به نبوت برگزیده شد و نخستین وحی الهی را دریافت کرد، وی اولین زنی بود که آن حضرت را تصدیق کرد و همه ثروت و دارایی خویش را در راه دعوت رسول خدا (ص) ایثار کرد.
انیس و غمزدای پیامبر در فضای جاهلیت
او در سالهای نخست بعثت، یار و غمخوار پیامبر(ص) بود. در فضای جاهلی و غربت رسول اکرم(ص) وقتی که حتی بسیاری از بستگان رسول اکرم(ص) اورا تنها گذاشتند و حتی کمر همت به نابودی او بستند خدیجه با پیامبر بود و هرگز اورا تنها نگذاشت به گونه ای که حضرت رسول(ص)بارها میگفتند« این مثل خدیجه». حجم سنگین فشارهای قریش و مشرکان با این سخن پیامبر روشن میشود که : «ما اوذی نبی مثل ما اوذیت» هیچ پیامبری مثل من آزار ندید و خدیجه در تمام این آزارها انیس و غمزدای پیامبر بود.
بخشش تمام اموال در راه حفظ و ماندگاری اسلام
هنگامی که مشرکان مکه بر تحریم اقتصادی و اجتماعی بنیهاشم، همپیمان شدند و آنان را در شعب ابیطالب محصور کردند و از هرگونه ارتباط آنها با قبایل دیگر ممانعت میورزیدند، حضرت خدیجه با فرستادن نمایندگانی از طرف خود، سعی در متقاعدکردن ابوجهل داشت تا مانع ورود مواد غذایی به شعب ابوطالب نشود. وقتی از کار خویش نتیجه نگرفت، با کمک برادرزادهاش، حکیم بن حزام، برای شعب آذوقه تهیه کرد. در واقع اموال حضرت خدیجه کلید شکست این محاصره بود. حضرت خدیجه در تمام مدت دوران بعثت، به ویژه در دوران سه سال محصور شدن بنی هاشم در شعب ابی طالب، اموالش را در راه حفظ و ماندگاری اسلام انفاق کرد و در همه سختیها و رنجها، همراه پیامبر(ص) بود. همین همراهی و همدلی خدیجه(س) مایه آرامش پیامبر(ص) در برابر آزارهای مشرکان بود. این بانوی بزرگ بدون هیچگونه چشمداشتی، همه اموال خویش را در راه اقامه توحید در جامعه شرکآلود جهان عصر بعثت، در اختیار آخرین فرستاده الهی گذاشت. رسول خدا(ص) فرمود: ما نفعنی مال قط مثل ما نفعنی مال خدیجه؛ هرگز هیچ ثروتی همانند ثروت خدیجه، به من سود نبخشید. اموال خدیجه(س) به قدری زیاد بود که ظاهرا تا هجرت رسول خدا(ص) به مدینه، توسط آن حضرت صرف تقویت اسلام شد .
گوشهای از فضائل حضرت خدیجه(س) را بیان نمایید.
یکی از چهار زن برگزیده عالم
ام المومنین حضرت خدیجه سلام الله علیها یکی از معروفترین و مشهورترین در عین حال مظلومترین زنان مسلمان است که فضایل ایشان بر بسیاری از بانوان مسلمان و حتی بعضا زنان تحصیلکرده همچنان مکتوم و مخفی مانده است. در بیان فضایل ایشان همین بس که به فرمایش رسول اکرم (ص) در زمره چهار زن برگزیده عالم در ردیف مریم(س)، آسیه و فاطمه زهرا سلام الله علیهن اجمعین معرفی شده است.
برخورداری از کمالات غیراختیاری: عقل، جمال و فصاحت
در خصوص فضایل این بزرگ بانو لازم است مقدمتا بگویم که عموما کمالات انسانها به دو بخش تقسیم میشود؛کمالات اختیاری و کمالات غیر اختیاری. کمال غیر اختیاری مثل فضائل ذاتی شخصیت های بزرگ؛ در مورد کمال در روایت آمده: ثلاثُ خِصالٍ مَن رُزِقَها كانَ كامِلاً: العَقلُ، و الجَمالُ، و الفَصاحةُ . [بحارالأنوار، ج 78،(ص)234] کمال، داشتن این سه ویژگی است: قدرت درک، زیبایی و قدرت سخن گفتن فصیح و زیبا. این ها طبیعی و ذاتی و سرشتی است. زیبایی یا قدرت درک به دست خود انسان نیست.
یک سلسله دیگر از کمالات اختیاری است. انسان میتواند کسب کند و میتواند کسب نکند. اختیاری و اکتسابی است، مثل عقاید درست، اخلاق نیکو، اعمال نیکو.
در مورد کمالات غیر اختیاری حضرت خدیجه، طبق بعضی از گزارش ها که نقل شده حضرت هر سه کمال را داشتند. روایت شده: کانت من احسن النساء جمالا و اکملهن عقلا و اتمهن رأیا. در فصاحت هم اشعاری از ایشان نقل شده که از فصاحت بسیار بالایی برخوردار بوده اند مخصوصا اشعار ایشان در مورد خود رسول خدا.
کمالات اختیاری:
1. اولین زن مسلمان
از کمالات اختیاری که به ایشان اختصاص دارد این است که ایشان اولین زن مسلمان هستند.
2. انفاق تمام اموال و ایثار
همچنین ایشان اولین و بزرگترین ثروتمندی بود که همه ثروت خود را در راه اسلام داد.. لقد کانت خدیجة من خیرة نساء قریش شرفاً ، واکثرهنّ مالا بخش اعظم کاروان تجاری قریش مال حضرت خدیجه بود. در روایات از رسول خدا آمده ما نَفَعَنی مالٌ قَطُّ مِثلُ نَفَعَنی مالُ خَدیجَةَ؛ هیچ مالی به اندازه مال خدیجه به من نفع نرسانده است. کمال دیگرایشان ایثار و انفاق است. داشتن مال خیلی کمال نیست اما همراه شدن مال با دانش و معرفت و مقاومت و جهاد کم است. خدیجه کبری در سختترین شرایط بین همه ارزش ها را جمع کردند. میدانیم طبیعت ثروت، تن آسایی و دور شدن از جهاد و مقاومت است اما حضرت خدیجه همه این متضادها را در خود جمع کرده و جمع این ویژگیهای نامتجانس از ثروت و جایگاه و موقعیت با شجاعت و بصیرت و حکمت جمع سختی است که در شخصیت ایشان است.
3. مشورت با پیامبر
نکته مهم تر که باز از فضائل اختیاری اختصاصی حضرت خدیجه است؛ ایشان تنها زنی است که پیامبر با او مشورت میکرد. یا اولین زنی است که پیامبر با او مشورت میکرد. کسی که به عقل کل مشورت میدهد باید خیلی قدرت فکری داشته باشد. در تذکره الخواص آمده که پیامبر در همه کارها با حضرت خدیجه مشورت میکرد و کانت خدیجة وزیرة صِدقٍ علی إلاسلام، و کانَ رسول الله (صلی الله علیه و آله) یسکنُ إلیها. باعث آرامش حضرت میشد. این ها تعابیر بزرگی است. تنها زنی است که ادامه دهنده نسل پیامبر است.
مطالعه و دقت در کمالات اختیاری حضرت خدیجه برای ما بانوان مسلمان به ویژه طلاب علوم دینی بسیارراهگشاست.چرا که کمالات ذاتی قابل الگو گیری نیست.
4. طهارت و پاکی
از کمالات اختیاری و اکتسابی ایشان یکی طهارت و پاکی آن حضرت است. در دوران جاهلیت که یافتن زنان پاک دامن بسیار سخت بود حضرت خدیجه به دلیل پاکی و خلق و خوی پسندیده به طاهره معروف گردید. و کانت تدعی فی الجاهلیّة بالطّاهرة لشدّة عفافها. این پاکدامنی حضرت است. این پاکی قابل الگو گیری است. میتوانند زنان و مردان جهان از این خصلت اختیاری الگو بگیرند.
5. سیده نسوان
در همان عصر جاهلیت شخصیت ایشان چنان مورد تکریم خاص و عام قرار داشت که ایشان را به سیده نسوان لقب میدهند و با چنین عنوانی مورد مدح واقع میشود.
6. کریمه
نقل دیگری که نشاندهنده شأن و عظمت حضرت خدیجه است، آن است که ابوطالب علیهالسلام در مجلس خواستگاری خدیجه سلاماللهعلیها از ایشان با صفت کریمه یاد میکند و میگوید: «انّ ابن اخینا خاطبٌ کریمتکم الموصوفة بالسّخاء و العفّة وهى فتاتکم المعروفة المذکورة فضلها الشّامخ خطبها» پسر برادر ما زن کریمهای را از شما خواستگاری میکند. باید توجه کرد که کسب این ویژگیها آسان نیست، آن هم در عصر جاهلی و دوران توحش و بربریتی که در رفتار مردان نسبت به زنان دیده میشود. ابوطالب خدیجه را چنین توصیف میکند که زنی را میخواهد که متصف به اخلاق کریمه است و به سخاوت مشهور است و اهل عفت، دختری که فضل و اخلاق فاضلهاش در میان مردم مشهور است. همه این موارد نشاندهنده آن است که حضرت خدیجه سلاماللهعلیها بانوی تربیتشدهای بودند که سالهای سال بر روی خود و تهذیب نفس و عمل به اخلاق فاضله زحمت کشیده و کار کرده بود
7. برگزیدن معیارهای صحیح انتخاب همسر
مسئله ازدواج حضرت خدیجه و نحوه انتخاب همسر هم از فضائل ایشان است. ایشان در انتخاب شوهر میفرماید: یَابْنَ عَمّ! اِنّی قَدْ رَغِبْتُ فِیکَ لِقِرابَتِکَ مِنّی وَ شَرَفِکَ فی قَوْمِکَ وَ اَمانَتِکَ عِنْدَهُمْ وَ حُسْنِ خُلْقِکَ وَ صِدْقِ حَدِیثِکَ معیارهای ازدواج خود را این گونه بیان میکند: قرابت، کرامت، اخلاق و صداقت. به خاطر همین معیارهاست که آن حضرت خواستگارهای زیادی داشت ولی رسول خدا را انتخاب کرد.
لطفاً پیرامون سبک زندگی و الگوهای رفتاری حضرت خدیجه(س) توضیح بفرمایید.
یکی از عناصر فعال زمان پیامبر(ص)
آن چه در واکاوی زندگانی این بزرگ بانو جالب توجه است این است که حضرت خدیجه در عصر و زمان خود عنصری منفعل نیست. عنصری فعال است برای عبور از ظلمت به نور، از آلودگی ها به پاکی ها حضرت خدیجه از آنهایی بود که در مقابل امواج آلودگی ها ایستاد. و همه اینها از نگاه ارزشی ایشان به زندگی نشان میگیرد و در جزء جزء زندگی ایشان از فعالیت های اجتماعی و اقتصادی گرفته تا نوع انتخاب همسر و اداره زندگی شخصیشان موج میزند. خدیجه سلام الله علیها الگوی نوینی از زن و خانواده بود. خانه ای که هضم در شاخص های متعارف آن دوره نشده. خانه ای که شاخص های جدید الهی در آن بنیان نهاده میشود.
در واقع حضرت خدیجه سلام الله علیها با درک ارزش های واقعی در برابر فریبندگی های ظاهری دنیوی و شناخت کمالات انسانی از همه آنچه دارد و البته با تلاش و زحمت و تدبیر به دست آورده میگذرد هم از مال خویش و هم از موقعیت اجتماعی والایی که دارد . او برای در ک این کمال واقعی تمام قالب های جاهلی را شکست و بهایی سنگین از جمله قطع رابطه زنان حتی تا زمان تولد حضرت فاطمه(س)را به جان خرید.
صبر و استقامت بی مانند
عنصر دیگری که در سبک زندگی این بانوی بزرگ میتواند الگوی رفتاری مناسبی برای بانوان عصر ما باشد صبر و استقامت بی مانند ایشان است شخصیتی همچون ایشان که در ثروت فراوان بزرگ شده طبعا باید نازپرورده و کم تحمل باشد ولی بعد از ازدواج و ایمان به حضرت رسول(ص)که مبتنی بر یک نگاه ارزشی و بصیرت عمیق میباشد انواع فشارهااز ناحیه مشرکان مکه، سرزنشهای بستگان، محاصره اقتصادی در شعب ابی طالب و … که برخی از این فشارها در کهولت سن بر ایشان وارد شد .
انشاء اله خداوند ما را از رهروان این بانوی بزرگ قرار دهد و بتوانیم با الگو گیری از صفات برجسته ایشان به خصوص شیوه خاص همسر داری و ایثار و گذشت و ولایت پذیری و حمایت ویژه شان از رهبر زمان خویش در زمینه سازی ظهور و تشکیل تمدن نوین اسلامی و خروج از ظلمات گمراهی به سوی عالم نورانی هدایت گام برداریم .
به گزارش پایگاه خبری-اطلاع رسانی حوزه های علمیه خواهران، «خانم مدینه صدیق» معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان فارس ، اظهار داشت: این مصاحبه علمی در روزهای بیست و هفتم تا سی و یکم اردیبهشت ماه سال جاری برگزار شد.
وی افزود: 51 نفر از خواهران طلبه که شرایط اولیه استعدادهای برتر را داشتند، شناسایی و در این مصاحبه شرکت کردند.
معاون پژوهش حوزه علمیه خواهران استان فارس گفت: از طلاب واجد شرایط در مرحله استانی از دروس فقه، اصول و عقاید مصاحبه گرفته شد و پس از کسب امتیاز لازم جهت شرکت مصاحبه کشوریی دعوت میشوند.
کرسی آزاد اندیشی با موضوع آسیب شناسی روشهای آموزش قرآن در مهد کودکها با حضور طلاب و استادان در مدرسه علمیه خواهران الزهرا(س) شیراز برگزار شد. 1396/03/14
« خانم راضیه بازدار »،استاد ارائه¬کننده اظهار داشت: فرزندان ثمره عمر و زندگی ما هستند به دلیل ارزش و بهایی که برای آنها قائلیم بهترین امکانات و توانایی های خود را بکار می گیریم . لحظه به لحظه رشد آنها برای ما شیرین و دوست داشتنی و هر قدم ما در تغییر آنها می تواند خستگی ما را در پی تلاشهای بی وقفه مان به دربرد. روشهای تربیتی دو گونه اند: محبت و احترام گذاشتن به شخصیت کودک. پیامبر اکرم (ص) می فرمایند: فرزندان خود را ببوسید زیرا برای شما دریچه ای در بهشت فراهم می شود.(محجه البیضاء ج 2ف ص64). آموزه های دینی نیزدر تربیت دو پیام دارند : محبت و احترام .از طرفی پاسخگویی به نیازهای انسان یکی از اصلی ترین راههای ابراز محبت به اوست . کودکان تا7 سالگی سال باید رها باشند. امام صادق (ع) می فرمایند: فرزندت را رها کن تا هفت سالگی بازی کند (کافی- ج6- ص46)پس از 7سال آماده تربیت پذیری خواهد شد. .یکی از ابعاد رشد هر فرد رشد اجتماعی اوست و کودکان از سنینی نیاز دارند تا علاوه بر آموزشهای خانواده در کنار دیگر همسالان قرار گیرند و مهارتهای اجتماعی را درتقابل با آنها بیاموزند.
وی گفت: مهد کودکها به دلیل دارا بودن ویژگی های نو و تازه بودن و تنوع شرایط محیطی و حضور عموما جذابیتی بیش از خانواده دارد و نقش اساسی را در تربیت ایفا می کند لذا برای رشد صحیح کودک در آنجا به محیطی امن و عاری از هر انحرافی نیاز داریم . بهترین آموزش در سنین قبل از مدرسه استفاده از روش غیر مستقیم و جذاب قصه گویی است. بیان غیر مستقیم موعظه های اخلاقی و قرآنی می تواند خیلیتأثیر گذار باشند زیرا کودکان نیاز به لمس و ارتباط حواس مختلف با مواد آموزشی دارند لذا با شعر و قصه و بیان معانی آیات می توان در حفظ قرآن به کودکان کمک کرد.
در ادامه خانم طیبه گرگین استاد منتقد تصریح کرد: در احادیث ائمه اطهار(علیهم السلام) از حقوق کودک بر پدر و مادر آموزش قرآن به آنهاست . اما آیا پدر و مادر باید به فرزندان قرآن آموزش دهند یا اینکه امر آموزش را به مهد کودکها واگذارند؟ چرا بعد از یک مدت کوتاهی با مراجعه به مهد کودکها کتوجه می شویم کودکان از آموزش قرآن دلسرد می شوند. یکی دلایل بیان مستقیم موعظه های اخلاقی و قرآنی که نمی تواند برای کودکان چندان تأثیرگذار باشد چراکه کودکان نیاز به لمس و ارتباط حواس مختلف با مواد آموزشی دارند و صرفا شنیدن پیام اخلاقی شاید تأثیر کمی را برآنها داشته باشند. عدم وجود مربیان متخصص برای آموزش قرآن و توجه صرفا به حفظ آیات باعث می شود به مباحث روانشناسی کودک و علوم تربیتی لازم در حین آموزش بررسی و رفع نشود.
وی گفت: همچنین تنها بیان جنبه انذار دهندگی خداوند مهربان برای حک کردن رفتارهای پسندیده و ترساندن آنان از عذاب و قهر خداوند می تواند کودکان را مضطرب باربیاورد این درحالی است که کودکان از وابستگی بالایی به منابع قدرت و حمایت برخورداندو روشهای تشویقی بیش از روشهای تنبیهی اثر گذارند. در برخی از موارد مربی در انتقال مفاهیم قرآنی از تعابیری استفاد می کند که خردسال هیچ ذهنیتی راجع به ان نداردمثل آیه «ولا تجسسوا» به اشتباه معنی کنجکاوی به وی آموزش داده می شود در صورتی که کودکان روحیه کنجکاوی دارند. همچنین تکرار و تمرین زیاد در آموزش روش جذابی برای کودکان نیست….
در پایان« خانم لیلا بنان»، داور این کرسی خاطرنشان کرد: چنانچه از روایات اسلامی بر می آید آموزش قرآن به فرزند از مهم ترین وظایف والدین و از حقوق اساسی کودک شمرده می شود. و این از دو حیث روشی ومحتوایی اهمیت دارد. از آنجا که تأثیر گذاری بر گرایشها و بینشها در دوران کودکی ماندگاری بیشتری دارد انتقال مفاهیم قرآنی در این سنین از اهمیت بیشتری برخوردار است. مهد های قرآنی و مراکز مشابه از جمله موسساتی هستند که در سالهای اخیر برای تحقق این هدف تأسیس شده اند. اما به رغم اتفاق نظر در باب اهمیت و لزوم کودکان با قرآن کریم نوع مواجه کودک و خردسال با این کتاب آسمانی منشأ بحثهای فراوانی شده است. بحث پیرامون گسترش کمی و کیفی مهد های قرآنی در سطح کشور از آن جمله است این گونه مهدها به طور بالقوه در معرض آسیبهایی قرار دارند که در صورت التفات به آنها می توان به تحقق تربیت قرآنی امید داشت.
مصاحبه با «خانم زهره منازاده» مدیر مدرسه علمیه خواهران فاطمهالزهرا(سلام الله علیها) شیراز درمورد ایام قیام پانزده خرداد و نقش آن در زمینهسازی پیروزی انقلاب اسلامی که متن آن به شرح زیر میباشد:
باسلام ضمن قبولی طاعات و عبادات سرکارعالی در ایام ماه مبارک رمضان، اگر صحبتی در ابتدا دارید بفرمایید.
سلام علیکم. اینجانب قبل ازهر چیز وظیفه خودم میدانم حلول ایام پربرکت ماه ضیافت الهی ماه مبارک رمضان را تبریک عرض کنم و آرزو میکنم طاعات و عبادات همه عزیزان مقبول درگاه حق واقع شود.
از نظر سرکارعالی دیدگاه اسلام درباره فعالیتهای اجتماعی زنان چگونه است؟
با بررسی سیره زندگانی پیامبر اکرم(ص) و آیات مبارک قرآن مانند واقعه بیعت زنان با پیامبر(ص) وجریان صلح حدیبیه و فتح مکه و مباهله و نقش مهم زنان در این وقایع تاریخی، به این نتیجه میرسیم که از نگاه اسلام زنان صلاحیت دارند در چهارچوب حفظ کرامت و شخصیت انسانی خود به فعالیتهای اجتماعی و سیاسی نیز بپردازند.
درباره سابقه تاریخی فعالیتهای سیاسی اجتماعی زنان ایران در عصر حاضر توضیح بفرمایید.
ازجمله حرکتهای جمعی واجتماعی سیاسی زنان در عصرحاضر، مقاومت زنان تهران با بازگرداندن زنان مسلمان شده گرجی بود که طبق معاهده ترکمانچای سفیر روس میخواست آنها را به روسیه برگرداند.
جنبش زنان تهران در دفاع از امیرکبیر و جنبش زنان در مخالفت با امتیاز انحصار توتون و تنباکو نیز از وقایع تاریخی بود که زنان رشد اجتماعی خود را به منصه ظهور رساندند.
در دوران پهلوی سعی میشد زنان را دو گونه معرفی میکنند. یک گروه زنان منزوی و سنتی و دیگر زنان متجدد و دور از دین. اما گروه دیگری از زنان خود را در جامعه معرفی کردند که طبق آموزههای اسلام علاوه بر حفظ کرامت و شخصیت زن مسلمان در عرصه اجتماعی و فرهنگی و سیاسی جامعه نیز فعالیت داشتند.
نقش زنان در قیام 15خرداد چه بود؟
یکی از وقایع مهم تاریخی که نقطه عطفی در زمینهسازی و گسترش قیامهای مردمی علیه رژیم پهلوی محسوب میشود، واقعه قیام 15 خرداد است.
در مهرماه سال 41 با تصویب لایحه انجمنهای ایالتی و ولایتی اقشار مذهبی مخالفت خود را اعلام کردند تا این لایحه کنار گذاشته شد. اما پس از اعلام انقلاب سغید از سوی شاه ایران امام خمینی(ره) مخالفت علنی خود را اعلام کرد.
در عصر عاشورای 13 خرداد سال 42 سخنرانی مهمی در مخالفت با رژیم ایراد فرمودند که منجر به دستگیری ایشان شد.
بعد از اینکه خبر دستگیری ایشان به مردم رسید مردم قم و در جلوی صف آنان زنان به راهپیمایی پرداختند که رژیم پهلوی با آنان مقابله کرد و تعداد زیادی به شهادت رسیدند. کشتار زنان بیش از پیش چهره واقعی رژیم پهلوی را که مدعی ترقی و پیشرفت زنان بود را نشان داد که زمینهساز پیروزی انقلاب اسلامی شد.
در پایان ازاینکه در این مصاحبه شرکت کرده و وقت گرامیتان را به این امر اختصاص دادید تشکر مینمائیم .