مقاله تفاوت ماهوی استصحاب وقاعده یقین
مریم مشکواتی – طلبه سطح 4 حوزه علمیه جامعه النور شیراز – مدرس و معاونت پژوهش حوزه علمیه فاطمه الزهرا (س) شیراز
چکیده:
فقها جهت استنباط احکام شرعی از ادله قرآن، سنت، عقل و اجماع استفاده می کنند، هرگاه با استفاده از این ادله حکم شرعی مشخص نشد و مجهول ماند، وظیفه عملی مکلف را در قبال حکم شرعی مجهول مشخص می کنند، جهت بررسی و تعیین وظیفه عملی مکلف از اصول عملی استفاده می کنند، مانند: برائت، تخییر، احتیاط و استصحاب.
«استصحاب» از مهمترین مسائل اصولی است که در اصول فقه همواره مورد بحث و بررسی فقها واقع شده است. در ابتدا اصولیون استصحاب را در زمره ادله عقلی قرار دارند، اما به مرور زمان با دقت فقهایی همچون شیخ انصاری استصحاب در بحث اصول عملیه قرار گرفت. در خصوص تعریف استصحاب هر یک از علما تعریفی را ارائه داده اند. در مورد ارکان و عناصر تشکیل دهنده استصحاب از بین نظرات اصولیون می توان به هفت رکن اشاره کرد : ۱- تعیین سابق، ۲- شک لاحق، ۳- اجتماع یقین و شک، ۴- وحدت متعلق یقین و شک، ۵- تعدد زمان متیقن و مشکوک، ۶- تقدم زمان متیقنن بر زمان مشکوک ، ۷- فعلیت شک و یقین براساس این ارکان فرق بین استصحاب و قاعده یقین مشخص می شود.
